Op 28 maart gingen we met negen mensen op ontdekking in de Honderd Morgen.
Alhoewel het nog vroeg in het seizoen was en de natuur wat later op gang komt stonden er toch al enkele planten in bloei: Vogelmuur, Vroegeling, Paardenbloem, Paarse dovenetel, Klein kruiskruid en Klein hoefblad.
Als je geïnteresseerd bent in planten en je wilt hierover iets meer te weten komen loop dan eens een keer mee met de Plantenwerkgroep. Wij trekken er regelmatig op uit om bloemrijke gebieden te bezoeken om te bekijken wat er allemaal groeit en bloeit en of er bijzondere planten voorkomen.
Op 28 maart, van 14.00 tot 16.00 uur gaan we naar de Honderd Morgen, een natuurgebied in ontwikkeling dat aan Natuurmonumenten is overgedragen ter compensatie van de aanleg van de nieuwe randweg 's-Hertogenbosch-Vught.
Tineke Cramer heeft tijdens de IVN-Klets van dinsdag 31 maart j.l. een interessante presentatie gegeven over Lieveheersbeestjes.
Als je deze presentatie hebt gemist of je wilt die nog eens nakijken, klik hier.
Op 3 augustus 2014 stond er een excursie gepland met als doel het vinden van de Sleedoornpage. Dit is een vlinder met een vrij verborgen levenswijze. De naam zegt het al, zijn belangrijkste voedselplant is de Sleedoorn.
De mannetjes houden zich meestal op in de toppen van vrijstaande bomen, de vrouwtjes kun je vaker vinden in de struwelen. Omdat ze vaak lastig te vinden zijn, worden ze over het algemeen geïnventariseerd door het tellen van de eitjes. De (witte) eitjes overwinteren en zijn dan op de donkere Sleedoorntakken goed te zien. Het vrouwtje zet ze zorgvuldig een voor een af. In het voorjaar komen de eitjes uit, de rupsen zijn dan in ongeveer twee maanden volgroeid (o.a. afhankelijk van de temperatuur), waarna de rups verpopt. Na ongeveer een maand, in de loop van juli, is de vlinder dan gereed om uit te vliegen. Er vliegt altijd maar één generatie per jaar, ook nooit in grote aantallen.
Het eerste weekend van augustus heeft de Vlinderstichting aangewezen als tuinvlinder-telweekend. In het hele land tellen mensen alle vlinders in hun tuin.
Je krijgt zo een mooi beeld van de verspreiding over het hele land. Leden van de vlinderwerkgroep doen daar natuurlijk aan mee. Het leverde, ook door het warme weer, een mooi resultaat op. In de zeven verschillende tuinen van Louise, Evelien, Miranda, Titia, Patrick, Ad en Tineke werden samen de volgende vlinders gezien:
Het weekend van 4-5 augustus was dit jaar het nationale tuinvlinderweekend. De Vlinderstichting vroeg iedereen dit weekend de vlinders in de tuin te tellen. Je krijgt zo een mooi beeld van alle tuinvlinders in het hele land. Iedereen kan meedoen, van klein stadstuintje tot uitgestrekte tuinen buitenaf. Een aantal leden van onze werkgroep doet daar trouw aan mee. Louise stond dit jaar ruimschoots aan de top met haar tuin in Helvoirt: zij telde maar liefst 39 kleine vossen!
Na de korte, maar heftige winter, werd het weer tijd voor onze werkgroep om de inventarisatie van de 
nachtvlinders op te pakken.
Zolang het ’s nachts onder de 4 graden C. is, vliegt er niet veel. Omdat voor zaterdagnacht (10 maart 2012) ongeveer 6 graden C. werd voorspeld, is besloten de lichtval in het Karregat te zetten. Van verschillende nachtvlinders is bekend dat ze op licht afkomen. Je ziet het o.a. vaak bij lantaarns. Onze lamp staat in een kist met een soort trechter, waardoor de vlinders in de kist belanden en er niet meer uit kunnen. De kist staat vol lege eierdozen, waartussen de vlinders zich schuil kunnen houden. Zondagochtend in alle vroegte moest gecontroleerd worden of er vlinders in de val beland waren. We hoopten dat er enige exemplaren in zouden zitten… Na telling bleken het er 111 te zijn, van acht verschillende soorten.
De Wilgenhoutvlinder (Cossus cossus) valt zo weinig op dat sommige mensen hem zelfs de Wilgenhoutrupsvlinder noemen. Dat komt omdat het leven van de vlinder kort en weinig spectaculair is. Daar staat tegenover dat de rups als hij aanwezig is sterk opvalt.
Het beestje kan wel zes jaar in een boom verblijven (wilg of populier) en groeit daarin uit tot een pinkdikke rups van ongeveer 10 cm lang.
Hij heeft een roodpaarse rugkleur en sterke kaken. Leeft zijn hele larveleven van niets anders dan hout. De vertering hiervan veroorzaakt een sterke azijnlucht in de buurt van de aangetaste boom.
Als een boom overbevolkt raakt met rupsen kun je ze zelfs overdag zien oversteken naar een volgende boom. Na de laatste vervelling eten ze zich nog eenmaal dik en rond en verpoppen dan in een cocon van houtsplinters vlak onder de bast van boom. Als ze dan enige tijd daarna uitvliegen hebben ze geen bek en kunnen dus geen voedsel tot zich nemen. Ze zoeken zo snel mogelijk een partner, planten zich voort en sterven na ongeveer vijf dagen als vlinder geleefd te hebben. De meeste schade doen ze aan levende, zieke bomen, maar af en toe vernielen ze de houtvoorraad van bezitters van open haarden.
De werkgroep wolken-weer-natuurkunde is niet echt een werkgroep, het is een Whatsapp-groep waarbij we elkaar op de hoogte houden van leuke, mooie, bijzondere natuurkundige verschijnselen buiten in de natuur. Voorbeelden: mooie wolken, halo's, zonnebeeldjes, ijskristallen en nog veel meer. Een prachtig boek ter inspiratie: Natuurkunde in het vrije veld van Marcel Minnaert. Dit boek (drie delen) is tegenwoordig op het internet in te zien via www.dbnl.org/tekst/minn004natu00_01/.
Omdat wolken-weer-natuurkunde zo'n lange naam is, heet de Whatsapp-groep Cirrus (naar de hoge veervormige wolken).
Appjes verschijnen waarschijnlijk zeer onregelmatig, dan weer eens een maand niet, dan weer eens een paar op een dag, dat moet nog blijken hoe dat gaat lopen.
Aanmelden voor de Whatsapp-groep Cirrus.
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.voor meer informatie.
Ferd Sauter
De Kapjesmorielje behoort tot de Zakjeszwammen (Ascomyceten). De sporen worden gevormd op de oppervlakte van de hoed. De richels en holten dienen voor de vergroting van het oppervlakte. 
Om 9 uur vertrokken we met z'n tienen vanaf de Pettelaarse Schans naar het Heempark. Lopend in het zonnetje, op het Homeruspad, zagen we daar twee heggenmussen, verder zagen we daar de pimpelmees, koolmees en een puttertje. Bij het Heempark werden we welkom geheten door de zanglijster, voor de meesten van ons de eerste waarneming van deze vogel dit jaar. In het Heempark hebben we onder andere kepen, vinken, heel veel sijsjes, een grote bonte specht, een groene specht, koolmees, pimpelmees, merel, roodborstje, boomkruiper, boomklever die een hol een boom bezette, eksters en.... een vrouwtje goudvink gezien.
Door het hoge water was niet mogelijk om door het Aa-dal te wandelen. Dus moesten we een stukje over de verharde weg.
In een houtwal vlakbij de Westakkers hadden we al gauw twee mannelijke goudvinken mooi in beeld.
Ook zaten vele sijsjes in de elzenbomen zich te goed te doen aan de elzenpropjes. Een paar honderd meter verder zagen we nog meer sijzen. We hebben ze mooi in de verrekijker kunnen bekijken. Nog geen 50 meter verderop zagen we dat de steenuil bovenop zijn kast zat. Ook die liet zich goed zien. Op richting Seldensate.
Daar hebben we de groene specht en de grote bonte specht gezien. De middelste bonte specht liet zich heel even zien en is helaas door de meesten niet gezien. Verder onder andere boomkruipers, boomklevers, spreeuwen gezien. Ook lieten twee eekhoorntjes zich goed bekijken. In het weiland zagen we een hele grote groep koperwieken. Helaas vlogen ze allemaal de boom in waardoor we wat meer tegenlicht hadden. Het waren er wel 50. Ook zagen we, bijna aan het eind van de wandeling, nog 3 kramsvogels wegvliegen.
Op de terugweg zijn we nog even naar de houtwal gegaan voor de goudvinken. Dit keer zaten er 3 mannetjes en een vrouwtje. Als kers op de taart zaten langs de sloot nog twee ijsvogels. Deze hebben we super mooi kunnen bekijken. Kortom het was een geslaagde vogelwandeling met leuke soorten.
Miriam Alders
De foto’s zijn gemaakt door Irene Derks.
Op zo
ndag 19 september heeft de Vogelwerkgroep een excursie gemaakt naar de Biesbosch. Het weer was prachtige met een heldere lucht zodat we de vogels goed konden observeren. Aangekomen bij de parkeerplaats op de Galeiweg nam Pierre ons mee voor een wandeling. Verwelkomd door een Cettis's zanger zagen we veel ganzen, eenden en een groep lepelaars. Verderop nog 4 casarca's gespot en een overvliegende watersnip. In het veld zagen we een torenvalk en 3 bruine kiekendieven. Na een korte koffepauze bij het Biesboschmuseum kwam een visarend mooi boven ons cirkelen. Even later een buizerd die op termiek omhoog ging. En vanaf de parkeerplaats zagen we ook een zeearend boven in een dode boom zitten. Bij de volgende parkeerplaats zagen we naast veel eenden nog een scholekster en 3 pijlstaarten. Een mooie vogeldag die voor herhaling vatbaar is.
Henk en Pierre.
Foto: Visarend, Henk Vennix
Algemeen e-mailadres:
algemeen@ivn-s-hertogenbosch.nl