Het Karregat in 2018

Het was een bijzonder jaar, 2018. Het begon in januari zeer zacht, somber en nat, met op 18 januari een flinke storm, die hetLijsterbes, verdroogd 19-7-2018-Karregat treinverkeer in het land bijna de hele dag plat legde. In februari kwam de kou pas goed op gang met wel 23 vorstdagen, maar daarbij was het wel vaak zonnig en droog. De eerste dagen van maart kwam de temperatuur niet boven 0, en de hele maand bleef het met elf vorstdagen over het algemeen flink koud. April begon met normale temperaturen van ongeveer 7 graden met Pasen, wat wel betekende dat het kouder was dan met Kerstmis.

Daarna werd het snel warmer en op 7 april hadden we al de eerste warme dag (boven 20 graden) en op 19 april zaten we al boven de 25 graden. Mei werd de warmste meimaand in minimaal drie eeuwen. En toen kwam die lange hete, droge zomer. Juli was de zonnigste maand (335 zonuren) sinds het begin van de metingen van de KNMI, en ook augustus zat ruim boven het gemiddelde. Al met al betekende dit voor het Karregat dat er half juli al veel bomen en struiken bruin en verdroogd bijstonden. De plas is diep genoeg en houdt wel water, maar het nat-dras-gebied er omheen was ook al snel droog. Toen volgde de herfst, die eigenlijk het water had moeten aanvullen, maar het werd ook een zeer droge herfst met meer zonuren dan normaal. Je zag wel dat wanneer het geregend had, er meteen diverse kruiden weer uitliepen en ook struiken weer wat blad kregen. Hopelijk kunnen diverse insecten, die hiervan afhankelijk zijn, het hiermee toch weer overleven. Volgend jaar zullen we zien, hoe het met de aantallen insecten gesteld is.

2018 11 11 Karregat 47 kopie

Om de vergrassing en dichtgroei van het nat-dras-gebied tegen te gaan is er dit jaar weer een deel van het gebied geplagd. Door de meerdere achtereenvolgende droge zomers en het droogvallen van het zomerbed is het Veenpluis zo goed als verdwenen. Het Oeverkruid, Waterlobelia en de Moeraswolfsklauw heb ik dit jaar wel gezien, net als de Kleine zonnedauw. Er was zelfs weer een enkel plantje Ronde zonnedauw, die ik vorig jaar heb gemist. De Struik- en Dophei heeft het ook zwaar door de droogte, volgend jaar zullen we zien hoe het er bij staat.

De waargenomen dagvlinders staan weer in de aparte tabel, daar is niets bijzonders over te zeggen. De Kleine vos heb ik niet gezien, maar die heb ik overal minder gezien. Voor de nachtvlinders is de val vier keer gezet (8 april, 6 juni, 19 juli en 5 oktober). Eén keer hebben we het laken met de lamp opgezet op 18 september, maar daar kwamen zoveel Hoornaars op af, dat we al snel afgebroken hebben. De Hoornaar doet het dus goed in het Karregat, zoals op veel plaatsen. Het aantal soorten micro- en macronachtvlinders in het Karregat staat inmiddels op 339. Langzaam maar zeker komen er nog steeds soorten bij. Door de mooie zomer komen er ook meer trekvlinders uit het zuiden. De soortenlijst staat apart op de site onder natuurgebieden, Karregat, micro- en macronachtvlinders.

De waargenomen libellen staan ook op de site. Leuk was dat dit jaar weer een zwervende Gevlekte witsnuitlibel aanwezig was. De Zwarte heidelibel heb ik dit jaar niet gezien. Dit jaar, en ook vorig jaar, zijn er ook landelijk veel minder exemplaren gezien dan het jaar daarvoor.

Op een oude dode den in het gebied heeft Cor Haest dit jaar ‘poppenwiegen’ gevonden. Ze zijn van de Grijze ribbelboktor,Rhagium inquisitor poppenwieg Grijze ribbelboktor Karregat kopie Rhagium inquisitor, vroeger ook Gewone dennenboktor genoemd. De larven leven onder de dikke schors van dode dennen, soms ook andere (dode) bomen. De larven verpoppen in een ‘poppenwieg’: een ovale ring van houtspaanders. De imago’s (volwassen kevers) kunnen ook overwinteren in de poppenwieg onder de schors. In het verleden zijn ze vaker gevonden.

De twee paddenpoelen in Karregat ‘Oost’ zijn door de werkgroep Landschapsbeheer opgeschoond. In 2019 gaat de nieuwe werkgroep Amfibieën daar structureel monitoren, met name gericht op de zeldzame Knoflookpad en wellicht ook de Kamsalamander. Beide soorten komen voor ten zuiden van de spoorlijn Den Bosch-Nijmegen. De Levendbarende hagedis en de Rugstreeppadjes zijn weer gezien dit jaar.

Naar de sprinkhanen is niet speciaal gekeken. De Zuidelijke boomsprinkhaan, Moerassprinkhaan en de Sikkelsprinkhaan zijn wel gezien, maar slechts een klein aantal.

Van de wantsen is in 2017 opgave gedaan. Er zijn een paar soorten bijgekomen: de Dennenschildwants, Chlorochroa pinicola. Hij is schaars, maar niet erg zeldzaam. Hij wordt niet vaak gevonden, waarschijnlijk omdat hij zich graag boven inDennenschildwants-2018 11 11 Karregat Grove dennen ophoudt en hij heeft een prima schutkleur. Hij overwintert als imago. Verder kwamen er op licht: Kleine slanke glasvleugelwants (Myrmus miriformis), de Behaarde schaduwwants (Lygus rugulipennis) en de Weideschaduwwants (Lygus pratensis). Alles bij elkaar nu dus 22 soorten.

Schoraas-zomersneeuw_Ephoron virgo lichtval Karregat 20 7 2018 01Een andere bijzondere waarneming op licht was op 20 juli een eendagsvlieg: het Schoraas (Ephoron virgo). Ik trof bij de val 12 vrouwtjes aan. Deze eendagsvlieg staat bekend als ‘zomersneeuw’. De larven leven diep ingegraven in grote rivieren. De imago’s komen in vrij korte tijd uit en dan wordt er massaal boven de rivieren gevlogen, vanaf zonsondergang. Het zijn vrij grote wittige eendagsvliegen en in hun massale dwarrelende vlucht lijkt het op sneeuw. Na de paring sterven de mannetjes meteen. De vrouwtjes gaan eitjes afzetten. Ze kunnen daarbij grote afstanden afleggen op zoek naar geschikt water. Ze komen ook op licht. Ze zijn lang uitgestorven geweest in Nederland, maar in 1991 is hij weer in Nederland (schonere rivieren) en komt steeds meer voor.

Het was genieten, al dat mooie weer, maar er zal toch flink wat regen moeten vallen om de waterstand weer op peil te krijgen. Dus elk jaar zo’n lange droge hete zomer is niet wenselijk.

Tineke Cramer, coördinator insecten-werkgroep,

met bijdrage van Cor Haest, coördinator werkgroep Landschapsbeheer, december 2018

Deel deze informatie via jouw social media:

Wat is/doet het IVN?

IVN 's-Hertogenbosch
IVN 's-Hertogenbosch is een vereniging met als doel natuur- en milieu-educatie.

Actieve vrijwilligers
IVN 's-Hertogenbosch bestaat uit actieve vrijwilligers. Onze vereniging kent zowel volwassen leden als jeugdleden.

Wat staan we voor?
Wij willen iedereen stimuleren de natuur te ontdekken rond de thema's beleving en educatie.

 

button lid worden button lid worden
button lid worden button lid worden button natuurbeleving voor bijzondere groepen

Facebook logo 150   facebookbutton

 

   

Contact met IVN 's-Hertogenbosch e.o.