Heinis F. Heilige-Geestwiel

heilige geestwiel 20221101Het Heilige-Geestwiel is een van de oudere wielen langs de dijk, de kronkel die hier in de dijk ligt, is ook al aanwezig  op de kaarten van het beleg van 's-Hertogenbosch in 1629. De naam van dit wiel komt van het Heilige-Geesthuis (ook wel Geefhuis genoemd) in de Hinthamerstraat te 's-Hertogenbosch (waar nu de bibliotheek is gevestigd). Het Geefhuis was een instelling voor de armen van 's-Hertogenbosch en had veel landerijen in de buurt van 's-Hertogenbosch. "In den jaere 1266 is gefondeert dat huijs van Den Hijligen Geest in de Hintamerstraet tot behoeff van de arme menschen, die daer ter spijnde comen; welck huijs soo rijck is van hoeren renten ende lantgoederen, dat het alle fondatiën te boven gaet, jae, sommige princen ende graven." (Kroniek van het Sint-Geertruiklooster).

In 1517 wordt een overeenkomst gesloten tussen Leen van Ratingen en Hendrikske en Aleid (Oorkonden Geefhuis 's-Hertogenbosch). De laatste twee mogen het wiel gebruiken om te wassen, te wringen en te bleken ‘sonder ennich mulck laken dair op vuyt te treden oft ennige andere onreyn dingen te hanteren dair die visschen van den wyelen voirs. mede muchten syn geïnficeert ende verdorven’. Een vroege milieuverordening. 

Er is een pachtcontract uit  1598 van boerderij "de Boonhof" van het Bossche Geefhuis ("Tafel van de H. Geest") bij het Heilige-Geestwiel (een van de Rosmalense viswaters van het Geefhuis). Het was een hoefke (een klein bedrijf), dat uit maximaal tien morgen hooi- en weiland bestond. In 1601 wordt De Boonhof door soldaten afgebroken; in die tijd belegerde Prins Maurits de stad.

Leo Adriaenssen: Rosmalen tussen Beeldenstorm en Bestand (Bossche Encyclopedie)

Het Heilige-Geestwiel werd ook Bleekerswiel genoemd en een perceel aan de zuidkant van de dijk werd "De Bleek" genoemd. Het Heilige Geestwiel werd gebruikt voor het bleken van vlas (Steven Tibosch in Rosmalla, Jaargang 5, nr. 4, december 1995). Een stap in het proces van het maken van vlasgaren is dat men het vlas laat rotten (rooten) in water om de bast te verwijderen.

Het Heilige-Geestwiel is eigendom van Staatsbosbeheer. 

Wat is/doet het IVN?

IVN 's-Hertogenbosch
IVN 's-Hertogenbosch is een vereniging met als doel natuur- en milieu-educatie.

Actieve vrijwilligers
IVN 's-Hertogenbosch bestaat uit actieve vrijwilligers. Onze vereniging kent zowel volwassen leden als jeugdleden.

Wat staan we voor?
Wij willen iedereen stimuleren de natuur te ontdekken rond de thema's beleving en educatie.

 

Contact met IVN 's-Hertogenbosch e.o.

IVN via Social media

 

Facebook logo 150   facebookbutton