- Rien van Eck
De Hooge Heide, natuur en cultuur
'De Hooge Heide' is een verzamelnaam voor het groene gebied dat tussen Rosmalen, Nuland en Sint-Michielsgestel ligt.
De gebieden van de Hooge Heide liggen ten zuiden en ten oosten van Rosmalen en worden doorsneden door de A59 en de spoorlijn 's-Hertogenbosch-Nijmegen.
Ten zuiden van de snelweg liggen de Coudewater, de Wamberg, de Loofaert, Eikenburgbos, Vinkelsebos, de Hooghei en Engelenstede. Ook de 'Stapstenen Groote wetering' liggen in dit gebied.Tussen de A59 en de spoorlijn gaat het om de Rosmalense Zandverstuiving, Sparrenburgbos, Mariaoord, Mariaburgbos, de Binckhorst, het Waterwingebied 'Brabant Water', St. Jozefoord en de Nulandse Heide. Ten noorden van de spoorlijn liggen het Sprokkelbosch en het Karregat. Op deze website worden de meeste van deze gebieden afzonderlijk gepresenteerd.
Wandelen
Wandeling Hooge heide, 11 km met routebeschrijving en routekaartje: zie onze wandelpagina.
Wandelroutes van gemeente 's-Hertogenbosch: 3,6 - 4,4 - 6,4 km, zie onze wandelpagina onder "Wandelingen van andere organisaties".
Stuifzand
Hoewel de Hooge Heide uit uiterlijk heel verschillende gebieden bestaat, vinden ze hun gemeenschappelijke geschiedenis in het stuifzand. Aan het einde van de laatste ijstijd, zo'n 10.000 jaar geleden, was het land nauwelijks begroeid. De wind had vrij spel en verplaatste voortdurend fijn zand, waardoor lagen 'dekzand' onstonden.
De geschiedenis van de Hooge Heide is vooral de geschiedenis van de strijd tegen het stuifzand. Pas in de loop van eeuwen werd het zand beteugeld en het land ontgonnen. Er ontstonden landgoederen rondom kastelen en kloosters, waarvan de Wamberg en Coudewater mooie voorbeelden zijn. Daarbij hoorden vaak pachtboerderijen, waarvan er nog een aantal terug te vinden zijn.
Fauna en flora
Door de grote afwisseling van landschappen in het gebied zijn er ook veel soorten dieren en planten te vinden. Zo leven er bijvoorbeeld in de bossen van St. Jozefoord zwarte spechten, op Coudewater bosuilen, op de Binckhorst rugstreeppadden, in het Karregat veel soorten libellen en rond de Wamberg vleermuizen en dassen.
Op de landgoederen werden in het verleden exotische bomen aangeplant, zoals op Coudewater suikeresdoorns en watercypressen en op de Wamberg een tulpenboom. In parkbossen als op de landgoederen zijn deze exoten een sieraad, in andere gebieden is het beheer meer gericht op de terugkeer van inheemse soorten. In het Mariaburgbos wordt bijvoorbeeld de Amerikaanse vogelkers geweerd en de monotone beplanting met naaldbomen wordt hier en daar gekapt ten gunste van zomereiken en berken.
Ontdek de Hooge Heide
Het gebied leent zich bij uitstek voor het maken van wandelingen en fietstochten. In de verschillende gebieden van de Hooge Heide zijn routes uitgezet. IVN/VNW 's-Hertogenbosch e.o. organiseert er regelmatig wandelingen onder leiding van natuurgidsen. De gemeente 's-Hertogenbosch verzorgt informatie o.a. via borden en via de website http://dehoogeheide.nl/.
Literatuur: R. van Eck en H. Vennix Hooge Heide, verrassingen in het stuifzand (Celadon, 2013)
Doorklikken voor meer informatie over deelgebieden van de Hooge Heide: